PRAVILNIK O USLOVIMA KOJE SU OBAVEZNI DA ISPUNjAVAJU ŽELjEZNIČKI RADNICI U POGLEDU ZDRAVSTVENE SPOSOBNOSTI 655("Sl. glasnik RS", br. 71/2019, 31/2023 i 70/2023) |
Ovim pravilnikom propisuju se uslovi koje su obavezni da ispunjavaju željeznički radnici koji neposredno učestvuju u vršenju željezničkog saobraćaja u pogledu zdravstvene sposobnosti, način utvrđivanja uslova i rokovi njihovog provjeravanja.
(1) Željeznički radnici koji na određenim poslovima neposredno učestvuju u vršenju željezničkog saobraćaja (u daljem tekstu: željeznički radnici) obavezni su da posjeduju zdravstvenu, odnosno psihičku i fizičku sposobnost za obavljanje tih poslova.
(2) Radnici iz stava 1. ovog člana smatraju se zdravstveno, odnosno psihički i fizički sposobnim ako ispunjavaju zdravstvene uslove propisane ovim pravilnikom.
(3) Zdravstveni uslovi koje su željeznički radnici obavezni da ispunjavaju utvrđuju se na prethodnom zdravstvenom pregledu, a provjeravanje zdravstvene sposobnosti u toku rada vrši se na redovnom i vanrednom zdravstvenom pregledu.
(4) Prethodni zdravstveni pregled vrši se:
1) prije zasnivanja radnog odnosa, odnosno prije raspoređivanja željezničkog radnika na određeno radno mjesto iz člana 4. ovog pravilnika,
2) prije upućivanja radnika na školovanje ili stručno obučavanje (usavršavanje) za vršenje poslova na određenom radnom mjestu iz člana 4. ovog pravilnika.
(5) Odredba stava 4. ovog člana odnosi se i na radnike koji se privremeno raspoređuju na pojedina radna mjesta iz člana 4. ovog pravilnika.
(6) Na redovnom zdravstvenom pregledu provjerava se zdravstvena, odnosno psihička i fizička sposobnost željezničkih radnika u rokovima i na način koji su utvrđeni ovim pravilnikom.
(7) Na vanrednom zdravstvenom pregledu vrši se provjeravanje zdravstvene, odnosno psihičke i fizičke sposobnosti željezničkog radnika za koga se osnovano sumnja da iz zdravstvenih razloga više nije sposoban da obavlja svoje poslove i zadatke ili poslije svakog udesa, teže povrede, teške i dugotrajne bolesti i u drugim slučajevima propisanim u članu 27. ovog pravilnika.
(1) Za obavljanje poslova na određenom radnom mjestu željeznički radnik obavezan je da ispunjava zdravstvene uslove propisane ovim pravilnikom.
(2) Ako se kod željezničkog radnika na redovnom ili vanrednom zdravstvenom pregledu utvrdi da ne ispunjava zdravstvene uslove propisane ovim pravilnikom, radnik se smatra zdravstveno nesposobnim za vršenje poslova određene kategorije radnog mjesta.
(1) Radna mjesta na kojim željeznički radnici neposredno učestvuju u vršenju željezničkog saobraćaja, zavisno od načina i uslova vršenja tih poslova i njihovog značaja za bezbjednost željezničkog saobraćaja, u pogledu zdravstvene, odnosno psihičke i fizičke sposobnosti željezničkog radnika razvrstavaju se u četiri kategorije: kategoriju A, kategoriju B, kategoriju C i kategoriju D.
(2) Na radnim mjestima kategorija A, B, C i D utvrđivanje zdravstvene, odnosno psihičke i fizičke sposobnosti željezničkog radnika vrši se na zdravstvenom pregledu prije stupanja na rad, a provjera zdravstvene, odnosno psihičke i fizičke sposobnosti željezničkog radnika vrši se na redovnim i vanrednim zdravstvenim pregledima, u skladu sa ovim pravilnikom.
(1) U kategoriju A spadaju sljedeća radna mjesta:
1) otpravnik vozova,
2) mašinovođa vučnog vozila,
3) vozač motornog pružnog vozila,
4) vozač motornog pružnog vozila i teretnog vozila.
(2) U kategoriju B spadaju sljedeća radna mjesta:
1) nadzorni skretničar,
2) skretničar,
3) mašinovođa za manevru vučnog vozila,
4) rukovalac viljuškarom,
5) kranista,
6) manevrista - skretničar u depou,
7) pregledač kola,
8) nadzornik pregledača kola,
9) čuvar pruge - ophodar,
10) rukovalac manevre,
11) manevrista.
(3) U kategoriju C spadaju sljedeća radna mjesta:
1) vozovođa,
2) kondukter/vratar,
3) magacioner,
4) kolski otpravnik,
5) rukovalac mašine za pružne radove,
6) rukovalac drumskih i šinskih vozila i mašina za zamjenu pragova,
7) poslovođa na mašini za pružne radove,
8) poslovođa za metalske poslove,
9) čuvar putnog prelaza,
10) nadzornik lokomotiva,
11) poslovođa u Sekciji ZOP.
(4) U kategoriju D spadaju sljedeća radna mjesta:
1) šef RJ u Sekciji za UIRS,
2) tehnolog stanice,
3) pomoćnik šefa RJ u Sekciji za UIRS,
4) saobraćajni dispečer,
5) kolski dispečer,
6) kontrolor za bezbjednost željezničkog saobraćaja, vanredne događaje i štete,
7) nadzornik lokomotiva - unutrašnji,
8) nadzornik za opremu vučnih vozila,
9) elektromehaničar u Sekciji ETP,
10) šef dionice u Sekciji ETP,
11) tehničar za mjerenje, tehničku dokumentaciju i evidenciju,
12) poslovođa u Sekciji ETP,
13) šef odsjeka u Sektoru ETP,
14) elektroenergetski dispečer EED,
15) elektromehaničar u odsjeku DU,
16) šef RJ ZOP.
Zdravstvene preglede i zdravstvene evidencije željezničkih radnika vrše i vode zdravstvene ustanove, odnosno ustanove sa organizovanom službom medicine rada koje su osposobljene i opremljene, odnosno koje ispunjavaju propisane uslove u vezi sa kadrom i opremom za vršenje zdravstvenih pregleda, u skladu sa propisima koji uređuju oblast zdravstvene zaštite.
(1) Zdravstveni uslovi koje su obavezni da ispunjavaju željeznički radnici utvrđuju se i provjeravaju, a obuhvataju:
1) opšte zdravstveno stanje i psihičke sposobnosti,
2) stanje čula sluha i ispitivanje funkcije ravnoteže,
3) stanje čula vida.
(2) Za svako stanje iz stava 1. ovog člana utvrđuju se i provjeravaju zdravstveni uslovi za prvu, drugu i treću zdravstvenu grupu.
(3) Izuzetno, za stanje čula vida utvrđuju se i provjeravaju zdravstveni uslovi za četvrtu zdravstvenu grupu.
Prema opštem zdravstvenom stanju, odnosno psihičkoj i fizičkoj sposobnosti, željeznički radnici razvrstavaju se u sljedeće zdravstvene grupe:
1) u prvu zdravstvenu grupu - ako njihovo zdravstveno stanje omogućava obavljanje određenih poslova bez opasnosti po bezbjednost željezničkog saobraćaja i ako ne postoje kontraindikacije propisane ovim pravilnikom,
2) u drugu zdravstvenu grupu - ako njihova oboljenja, uključujući i kontraindikacije, ne umanjuju funkcionalne sposobnosti organizma i radnici kod kojih su nastupile promjene usljed bolesti ili starenja ako one ne utiču na zdravstvenu sposobnost radnika, koja je od značaja za bezbjednost željezničkog saobraćaja,
3) u treću zdravstvenu grupu - ako je utvrđeno da boluje od oboljenja, uključujući i kontraindikacije, koje umanjuje funkcionalne sposobnosti organizma, ali bitno ne utiče na zdravstvenu sposobnost radnika, koja je od značaja za bezbjednost željezničkog saobraćaja.
Prema stanju čula sluha i ispitivanju funkcije ravnoteže, željeznički radnici razvrstavaju se u sljedeće zdravstvene grupe:
1) u prvu zdravstvenu grupu - da oštećenje sluha nije veće od 30 dB za svako uvo posebno za frekvencije 500 Hz, 1.000 Hz i 2.000 Hz, a za frekvenciju od 4.000 Hz do 45 dB, a obostrani gubitak sluha po Fowler-Sabineu do 16%,
2) u drugu zdravstvenu grupu - da oštećenje sluha nije veće od 40 dB za svako uvo posebno za frekvencije 500 Hz, 1.000 Hz i 2.000 Hz, a za frekvenciju od 4.000 Hz do 80 dB, a obostrani gubitak sluha po Fowler-Sabineu do 43%,
3) u treću zdravstvenu grupu - da oštećenje sluha nije veće od 50 dB za svako uvo posebno za frekvencije 500 Hz, 1.000 Hz i 2.000 Hz, a za frekvenciju od 4.000 Hz do 90 dB, a obostrani gubitak po Fowler-Sabineu do 61%.
Prema stanju čula vida - željeznički radnici razvrstavaju se u sljedeće zdravstvene grupe:
1) u prvu zdravstvenu grupu ako je:
1. oštrina vida na svakom oku 0,6 bez korekcije, uz obavezno nošenje korekcije koja ne može biti veća od +3,0 Dsph ili -2,0 Dsph, ili da u kombinaciji sa ±1,0 Dcyl postiže oštrinu vida na jednom oku najmanje 0,8, a na drugom 1,0,
2. kolorni vid: raspoznavanje boja po pseudoizohromatskim tablicama, a po potrebi anomaloskopski po Nagelu gdje se AQ (anomalni koeficijent) kreće u granicama od 0,7 do 1,3,
3. vidno polje normalne širine koje se ispituje perimetrijski,
4. adaptacija: da ima normalnu adaptaciju na tamu (ispitati skotoptikometrom po Heinssiusu ili niktometrom po Rodenstocku),
5. intraokularni pritisak: da ima normalan IOP (mjeren tonometrijski),
6. binokularni vid:
- da ima ortoforiju ili heteroforiju (ispitati metodom pokrivanja ili Orthoraterom),
- da ima normalnu pokretljivost bulbusa,
- da ima dobar stereo-vid (po titmus testu ili Orthoraterom);
2) u drugu zdravstvenu grupu ako je:
1. oštrina vida na svakom oku 0,3 bez korekcije uz obavezno nošenje naočara koje ne mogu biti jače od +3,0 Dsph, ili -2,0 Dsph, ili da u kombinaciji sa ±1,0 Dcyl postiže oštrinu vida najmanje 0,8,
2. kolorni vid: raspoznavanje boja po pseudoizohromatskim tablicama, a po potrebi Nagelov anomaloskop i gdje se AQ kreće u granicama od 0,5 do 10,0,
3. vidno polje normalne širine koje se ispituje perimetrijski,
4. adaptacija: da ima normalnu adaptaciju na tamu (ispitati skotoptikometrom po Heinssiusu ili niktometrom po Rodenstocku),
5. intraokularni pritisak: da ima normalan IOP (mjeren tonometrijski),
6. binokularni vid:
- da ima ortoforiju ili heteroforiju (ispitati metodom pokrivanja ili Orthoraterom),
- da ima normalnu pokretljivost bulbusa,
- da ima dobar stereo-vid (po titmus testu ili Orthoraterom);
3) u treću zdravstvenu grupu ako je:
1. oštrina vida: najmanje 0,2 nativno na svakom oku, i gdje se korekcijom koja nije veća od +4,0 Dsph, ili -3,0 Dsph ili u kombinaciji sa ±1,0 Dcyl dobija najmanja oštrina vida od 0,8 na svakom oku,
2. kolorni vid: raspoznavanje boja po pseudoizohromatskim tablicama, a po potrebi Nagelov anomaloskop i gdje se AQ kreće u granicama od 0,5 do 10,0,
3. vidno polje normalne širine koje se ispituje konfrontacijom, a po potrebi sfernim perimetrom,
4. adaptacija: da ima normalnu adaptaciju na tamu (ispitati skotoptikometrom po Heinssiusu ili niktometrom po Rodenstocku),
5. intraokularni pritisak: da ima normalan IOP (mjeren tonometrijski),
6. binokularni vid:
- da ima ortoforiju ili heteroforiju,
- da ima normalnu pokretljivost bulbusa,
- da ima dobar stereo-vid (po titmus testu ili Orthoraterom);
4) u četvrtu zdravstvenu grupu ako je:
1. oštrina vida nativna na svakom oku ne manja od 0,1, s tim što se može korigovati korekcionim staklima od ±4,0 Dsph ili u kombinaciji ±2,0 Dcyl do 0,7 na svakom oku (korekcija se može postići i kontaktnim sočivima u skladu sa uslovima radnog mjesta),
2. kolorni vid: da nisu anopi,
3. vidno polje normalne širine koje se ispituje konfrontacijom, a po potrebi sfernim perimetrom,
4. adaptacija: da je normalna adaptacija na tamu,
5. intraokularni pritisak: da ima normalan IOP,
6. binokularni vid:
- da ima ortoforiju ili heteroforiju,
- da ima normalnu pokretljivost bulbusa,
- da ima dobar stereo-vid (po titmus testu ili Orthoraterom).
KONTRAINDIKACIJE ZA RAD NA POSLOVIMA ŽELjEZNIČKIH RADNIKA
Kontraindikacije opšteg zdravstvenog stanja, odnosno psihičke i fizičke sposobnosti jesu:
1) psihijatrijska i neurološka stanja i oboljenja:
1. psihoze (od F00)* zavisno od oblika, terapijskih mogućnosti, toka psihoze, kvaliteta i dugotrajnosti remisije i kategorije poslova koje željeznički radnik obavlja (izuzev F 17.2),
2. neuroze (do F - 50.9)* zavisno od stanja anksioznosti, stanja fobije, nekih oblika opsesivno-kompulzivne neuroze; drugi oblici neuroza zavisno od simptomatologije, trajanja i rezistentnosti prema terapiji zavisno od motivacije za rad i postojanja naglašenosti za sekundarnu dobit te kategorije poslova koje obavlja,
3. bolesti poremećaja spavanja (F 51.0 - F 51.9)* narkolepsija, katapleksija, noćne more,
4. poremećaji ličnosti (F 60 - F 60.9)* zavisno od dubine poremećaja sastavnih dijelova ličnosti, njihovih kvaliteta i izraza te poremećaja cjeline ličnosti, dosadašnjeg socijalnog i radnog funkcionisanja, praga tolerancije na frustracije životne i radne sredine i kategorije poslova koje obavlja,
5. alkoholizam, narkomanija i tabletomanija (F 10 - F 19)*,
6. duševna zaostalost (F 70 - F 79)* u utvrđivanju kontraindikacija, ocjena intelektualnog nivoa treba da se izvrši na bazi bilo koje informacije, uključujući kliničke nalaze, stepen adaptiranosti ponašanja i psihometrijskih nalaza (koeficijent inteligencije je samo orijentir pri utvrđivanju intelektualnog nivoa i ne treba ga se striktno pridržavati),
7. trauma, zapaljenje i vaskularne bolesti centralnog nervnog sistema sa trajnim posljedicama (pri utvrđivanju kontraindikacije potrebna je individualna ocjena, vodeći računa o obimu i kvalitetu neuroloških, psihičkih i kombinovanih posljedica, adaptiranosti bolesnika na trajne posljedice, motivaciji bolesnika za rad i kategoriji poslova koje obavlja),
8. heredodegenerativne bolesti, multilokularni procesi, ekstrapiramidalni sindromi, ataksije i bolesti motornog neurona i oboljenja perifernih živaca (kontraindikacije treba utvrđivati individualno prema svakoj bolesti posebno u odnosu na progresivnost ili stacionarnost procesa i prema tome da li se radi o manifestnoj simptomatologiji ili rudimentarnim ili abortivnim oblicima bolesti, a treba uzeti u obzir i kategorije poslova koje obavlja i motivaciju bolesnika za rad),
9. miopatije (kontraindikacije se utvrđuju individualno prema svakoj bolesti),
10. epilepsija i sumnja na epilepsiju (kontraindikacija postoji kada se na osnovu heteroanamnestičkih podataka, kliničkog pregleda i laboratorijskih nalaza utvrdi da postoji epilepsija),
11. teži oblici migrene;
2) psihološka stanja:
1. svi oblici intelektualne insufijentnosti koji se označavaju kao granični ili ispod toga, a mašinovođe intelektualne sposobnosti ispotprosječnih,
2. poremećaji na planu psihomotornog reagovanja (psihomotorna usporenost i neadekvatno psihomotorno reagovanje),
3. izrazite promjene kognitivnih funkcija u vidu poremećaja pažnje, mišljenja i pamćenja,
4. svi oblici neprilagođenog i neadekvatnog ponašanja te pokazatelji socijalne i emotivne nezrelosti i nestabilnosti koji bi mogli da utiču na bezbjedno učestvovanje u željezničkom saobraćaju;
3) stanja i oboljenja srca i krvnih sudova:
1. ishemična bolest srca,
2. hipertonično srce,
3. kardiomiopatija,
4. urođene ili stečene srčane mane sa značajnim hemodinamskim promjenama,
5. urođena ili stečena oboljenja velikih krvnih sudova sa značajnim hemodinamskim promjenama,
6. plućna hipertenzija sa izraženim plućnim srcem ili bez izraženog plućnog srca,
7. konstriktivni perikarditis,
8. srednje teška i teška arterijska hipertenzija (dijastolni pritisak iznad 14 kPa - 105 mm Hg),
9. poremećaji sprovođenja i poremećaji ritma:
- AV blok II stepena,
- blok lijeve grane Hissovog snopa (lijevokruralni blok - LKB),
- bolest sinusnog čvora,
- pretkomorni i komorni poremećaji ritma praćeni tahikardijom,
- komorne ekstrasistole (u salvama, po tipu bigeminije, trigeminije ili se pojavljuju u toku testa opterećenja, R na T fenomen),
- WPW sindrom;
4) oboljenja respiratornog sistema:
1. hronična opstruktivna bolest pluća (srednje teškog i teškog stepena sa djelimičnom ili potpunom respiratornom insuficijencijom),
2. neoplazme,
3. astma - bronhijalna;
5) oboljenja digestivnog sistema:
1. recidivirajuća ulkusna bolest,
2. Hronova bolest, ulcerozni kolitis,
3. oboljenja jetre sa tendencijom ka insuficijenciji,
4. teža oboljenja pankreasa,
5. neoplazme, do pet godina poslije dijagnostike, ili recidivi;
6) oboljenja endokrinog sistema:
1. šećerna bolest tipa I i tipa II pod terapijom (sposoban ako je nivo glikemije regulisan dijetom i ako nema kasnih komplikacija i uz obaveznu kontrolu kod narednog periodičnog zdravstvenog pregleda),
2. sva oboljenja žlijezda sa unutrašnjim lučenjem sa tendencijom ka hiperfunkciji ili hipofunkciji, rezistentna na terapiju,
3. neoplazme, do pet godina poslije dijagnostike, ili recidivi;
7) oboljenja bubrega:
1. hronične teške bolesti urogenitalnog sistema,
2. neoplazma;
8) hronične bolesti hematopoetskog sistema;
9) teški oblici oboljenja kože,
10) hronična stanja, oboljenja i povrede lokomotornog sistema s većim oštećenjem funkcije.
Kontraindikacije stanja čula sluha i ispitivanje funkcija ravnoteže su:
1) svi verifikovani poremećaji osjećaja ravnoteže,
2) maligna oboljenja vrata, sinusa, epifarinksa, mezofarinksa i hipofarinksa, larinksa, jezika, štitne žlijezde i pljuvačnih žlijezda,
3) paraliza mekog nepca, farinksa i larinksa, stenoze ezofagusa, larinksa i traheje,
4) otoskleroza,
5) jednostrano ili obostrano hronično gnojno zapaljenje srednjeg uva,
6) teški oblici ozene,
7) teški oblici vazomotornog ili alergijskog rinitisa,
8) teška polipoza nosnih šupljina.
Kontraindikacije stanja čula vida su:
1) ptoza očnih kapaka koja doseže do polovine zjenice,
2) strabizam (heterotropija),
3) pareza ili paraliza očnih mišića,
4) nistagmus pri pogledu pravo,
5) jača zamućena rožnjača koja kompromituje oštrinu vida,
6) hipermetropija veća od +4,0 Dsph,
7) miopija veća od -4,0 Dsph,
8) astigmatizam već od ±2,0 Dcyl (uključujući i mješoviti astigmatizam),
9) glaukom (primarni i sekundarni),
10) suženje vidnog polja od 20°°,
11) objektivni ili apsolutni skotom,
12) katarakta (progredijentna),
13) angularni glaukom,
14) ablacija retine,
15) bolesti retine i horioideje koje su praćene padom funkcija vida sklone recidiviranju,
16) bolesti očnog nerva,
17) neraspoznavanje boja,
18) anizometrija veća od 3,0 Dsph,
19) anoftalmija,
20) poremećaj adaptacije na tamu,
21) glaukom, ako postoje ispadi u vidnom polju,
22) obostrana pseudofakija bez obzira na dobru vidnu oštrinu (koja važi samo za radnike prve zdravstvene grupe).
(1) Kod kontraindikacija na prethodnom zdravstvenom pregledu procjenjuju se stepen njihove evolutivnosti, mogućnost recidiviranja i njihov odraz na funkciju organa vida.
(2) Apsolutne kontraindikacije za kategorije A, B i C radnih mjesta mogu biti relativne za kategoriju D radnih mjesta ako funkcije oka zadovoljavaju postavljene zahtjeve radnog mjesta, a kliničke slike ne pokazuju sklonost ka pogoršanju postojećeg stanja.
Kontraindikacije za rad na radnim mjestima koje obavljaju željeznički radnici predstavljaju i druga oboljenja i stanja ako su izražena u takvom stepenu ili obimu da onemogućavaju vršenje određenih poslova od značaja za bezbjednost željezničkog saobraćaja.
Ako se na redovnom i vanrednom zdravstvenom pregledu utvrde kontraindikacije iz čl. 11, 12, 13, 14. i 15. ovog pravilnika, željeznički radnici mogu se proglasiti sposobnim za rad u slučaju:
1) ako je njihovo zdravstveno stanje takvo da uz adekvatno liječenje i medicinski nadzor zadovoljava zahtjeve radnog mjesta,
2) ako su nedostaci funkcionalno kompenzovani,
3) ako su njihova profesionalna sposobnost, vještina, iskustvo i stepen motivisanosti za rad takvi da mogu nadoknaditi utvrđeni nedostatak.
UTVRĐIVANjE I PROVJERAVANjE ZDRAVSTVENIH USLOVA
Željeznički radnik koji obavlja poslove na radnom mjestu kategorije A prije stupanja na rad obavezan je da na zdravstvenom pregledu ispunjava sljedeće zdravstvene uslove:
1) opšte zdravstveno stanje i psihičku sposobnost - uslove prve zdravstvene grupe,
2) stanje čula sluha i ispitivanje funkcije ravnoteže - uslove prve zdravstvene grupe,
3) stanje čula vida - uslove prve zdravstvene grupe.
Željeznički radnik koji obavlja poslove na radnom mjestu kategorije B prije stupanja na rad obavezan je da na zdravstvenom pregledu ispunjava sljedeće zdravstvene uslove:
1) opšte zdravstveno stanje i psihičku sposobnost - uslove prve zdravstvene grupe,
2) stanja čula sluha i ispitivanja funkcije ravnoteže - uslove druge zdravstvene grupe,
3) stanja čula vida - uslove prve zdravstvene grupe.
Željeznički radnik koji obavlja poslove na radnom mjestu kategorije C prije stupanja na rad obavezan je da na zdravstvenom pregledu ispunjava sljedeće zdravstvene uslove:
1) opšte zdravstveno stanje i psihičku sposobnost - uslove druge zdravstvene grupe,
2) stanje čula sluha i ispitivanje funkcije ravnoteže - uslove druge zdravstvene grupe,
3) stanje čula vida - uslove druge zdravstvene grupe.
Željeznički radnik koji obavlja poslove na radnom mjestu kategorije D prije stupanja na rad obavezan je da na zdravstvenom pregledu ispunjava sljedeće zdravstvene uslove:
1) opšte zdravstveno stanje i psihičku sposobnost - uslove druge zdravstvene grupe,
2) stanje čula sluha i ispitivanje funkcije ravnoteže - uslove druge zdravstvene grupe,
3) stanje čula vida - uslove treće zdravstvene grupe.
Željeznički radnik ostaje na radnom mjestu odgovarajuće kategorije ako se na redovnom ili vanrednom zdravstvenom pregledu utvrdi da ispunjava zdravstvene uslove utvrđene na zdravstvenom pregledu prije stupanja na rad u pogledu opšteg zdravstvenog stanja i psihičke sposobnosti, stanja čula sluha i ispitivanja funkcije ravnoteže i stanja čula vida.
Željeznički radnik koji obavlja poslove na radnom mjestu kategorije A može ostati na radnom mjestu te kategorije ako se na redovnom ili vanrednom zdravstvenom pregledu utvrdi da ispunjava sljedeće zdravstvene uslove:
1) opšte zdravstveno stanje i psihičku sposobnost - uslove prve zdravstvene grupe,
2) stanje čula sluha i ispitivanje funkcije ravnoteže - uslove druge zdravstvene grupe,
3) stanje čula vida - uslove druge zdravstvene grupe.
Željeznički radnik koji obavlja poslove na radnom mjestu kategorije B može ostati na radnom mjestu te kategorije ako se na redovnom ili vanrednom zdravstvenom pregledu utvrdi da ispunjava sljedeće zdravstvene uslove:
1) opšte zdravstveno stanje i psihičku sposobnost - uslove druge zdravstvene grupe,
2) stanje čula sluha i ispitivanja funkcije ravnoteže - uslove druge zdravstvene grupe,
3) stanje čula vida - uslove druge zdravstvene grupe.
Željeznički radnik koji obavlja poslove na radnom mjestu kategorije C može ostati na radnom mjestu te kategorije ako se na redovnom ili vanrednom zdravstvenom pregledu utvrdi da ispunjava sljedeće zdravstvene uslove:
1) opšte zdravstveno stanje i psihičku sposobnost - uslove druge zdravstvene grupe,
2) stanje čula sluha i ispitivanje funkcije ravnoteže - uslove treće zdravstvene grupe,
3) stanje čula vida - uslove treće zdravstvene grupe.
Željeznički radnik koji obavlja poslove na radnom mjestu kategorije D može ostati na radnom mjestu te kategorije ako se na redovnom ili vanrednom zdravstvenom pregledu utvrdi da ispunjava sljedeće zdravstvene uslove:
1) opšte zdravstveno stanje i psihičku sposobnost - uslove treće zdravstvene grupe,
2) stanje čula sluha i ispitivanje funkcije ravnoteže - uslove treće zdravstvene grupe,
3) stanje čula vida - uslove četvrte zdravstvene grupe.
Provjeravanje zdravstvene, odnosno psihičke i fizičke sposobnosti na redovnim zdravstvenim pregledima vrši se za željezničke radnike koji rade na radnim mjestima:
1) kategorije A - svake godine,
2) kategorije B - svake druge godine,
3) kategorije C - svake treće godine,
4) kategorije D - svake četvrte godine.
Provjeravanje zdravstvene, odnosno psihičke i fizičke sposobnosti željezničkih radnika na vanrednim zdravstvenim pregledima vrši se i prije isteka rokova iz člana 26. ovog pravilnika u sljedećim slučajevima:
1) prije raspoređivanja na radno mjesto za koje se traži viša kategorija od kategorije koja je propisana za radno mjesto koje je radnik do tada obavljao,
2) poslije svake privremene nesposobnosti za rad usljed bolesti ili povrede koja je trajala duže od 60 dana neprekidno,
3) ako postoji osnovana sumnja o uzimanju alkohola, opojnih droga i psihoaktivnih sredstava,
4) kod otežane profesionalne adaptacije,
5) poslije svakog vanrednog događaja koji je sa težim posljedicama,
6) na zahtjev rukovodioca organizacione jedinice u kojoj je radnik zaposlen,
7) na zahtjev ljekara koji vrši provjeravanje psihičke i fizičke sposobnosti željezničkih radnika za rad prije stupanja na rad i u toku rada i na zahtjev ovlašćenih željezničkih radnika ili lica koje ovlasti organ nadležan za kontrolu željezničkog saobraćaja,
8) na zahtjev ljekara ili ljekarske komisije za ocjenu privremene nesposobnosti za rad,
9) na zahtjev socijalnog radnika,
10) na zahtjev javnog tužioca, suda ili sudije za prekršaje,
11) na lični zahtjev radnika.
POSTUPAK UTVRĐIVANjA I PROVJERAVANjA PSIHIČKE I FIZIČKE SPOSOBNOSTI ŽELjEZNIČKIH RADNIKA
(1) Upućivanje željezničkih radnika na zdravstveni pregled prije stupanja na rad i na redovni ili vanredni zdravstveni pregled propisan ovim pravilnikom vrše željeznički operater i upravljač infrastrukture (u daljem tekstu: poslodavac).
(2) Poslodavac koji upućuje željezničkog radnika na redovni ili vanredni zdravstveni pregled dužan je da zdravstvenoj ustanovi koja će vršiti pregled dostavi uputnicu za pregled sa nazivom radnog mjesta, potrebnim podacima o radnom mjestu i uslovima rada na poslovima koje će obavljati, odnosno koje obavlja željeznički radnik čiji se zdravstveni pregled traži.
(3) Ako se željeznički radnik upućuje na vanredni zdravstveni pregled, poslodavac je dužan da u uputnici za pregled navede razlog za upućivanje na vanredni zdravstveni pregled.
(4) Oblik i sadržaj obrasca uputnice za zdravstveni pregled propisani su u prilozima I, II i III, koji čine sastavni dio ovog pravilnika.
(5) Željezničkom radniku koji se upućuje na redovni ili vanredni zdravstveni pregled obavezno se obezbjeđuje najmanje 12 časova odmora prije početka pregleda.
(1) Na redovni zdravstveni pregled upućuje se željeznički radnik u rokovima koji su propisani u članu 26. ovog pravilnika, i to najmanje 30 dana prije roka propisanog za obavljanje tog pregleda.
(2) Željeznički radnik dužan je da uz uputnicu za pregled ponese i svu medicinsku dokumentaciju i karton osnovne zdravstvene zaštite.
Željeznički radnik koji se upućuje na vanredni zdravstveni pregled dužan je da uz propisani zahtjev ili uputnicu za pregled preda i cjelokupnu medicinsku dokumentaciju o toku i liječenju bolesti ili stanja (karton osnovne zdravstvene zaštite) kod ordinirajućeg ljekara i drugu relevantnu dokumentaciju, zavisno od razloga upućivanja na vanredni zdravstveni pregled.
Na redovni ili vanredni zdravstveni pregled ne može se uputiti željeznički radnik koji je privremeno nesposoban za rad dok ta nesposobnost traje, osim u slučaju izričitog zahtjeva ljekarske komisije za privremenu spriječenost za rad preko 30 dana ili na zahtjev invalidske komisije.
(1) Redovni ili vanredni zdravstveni pregledi obuhvataju:
1) porodičnu, profesionalnu i socijalnu anamnezu,
2) fizikalni pregled,
3) laboratorijske analize,
4) dijagnostičke testove,
5) specijalističke preglede koji su potrebni za donošenje pravilne ocjene o zdravstvenoj sposobnosti.
(2) Kod redovnih ili vanrednih zdravstvenih pregleda psihološki pregledi obuhvataju ocjenu intelektualnih, psihomotornih i psihosenzornih sposobnosti i osobina ličnosti.
Redovni ili vanredni zdravstveni pregledi jednom početi ne prekidaju se dok se ne obave do kraja, izuzev u medicinski opravdanim slučajevima.
(1) Na osnovu rezultata izvršenog pregleda i raspoložive medicinske dokumentacije, zdravstvena ustanova koja je izvršila zdravstveni pregled daje ocjenu o zdravstvenoj sposobnosti željezničkog radnika za vršenje poslova na radnim mjestima iz člana 5. ovog pravilnika.
(2) Ocjena zdravstvene sposobnosti unosi se u uvjerenje o zdravstvenoj sposobnosti za rad željezničkog radnika, čiji su oblik i sadržaj propisani u Prilogu IV ovog pravilnika.
(3) U slučaju gubitka zdravstvene sposobnosti za obavljanje poslova na radnom mjestu određene kategorije, uvjerenje iz stava 2. ovog člana dostavlja se u dva primjerka.
Ako se na zdravstvenom pregledu utvrdi da željeznički radnik ne ispunjava propisane zdravstvene uslove, zdravstvena ustanova dužna je da naznači da li je zdravstvenim pregledom utvrđeno da je radnik zdravstveno, odnosno psihički i fizički sposoban za obavljanje poslova na određenom radnom mjestu, odnosno da li je trajno ili privremeno nesposoban za obavljanje poslova na određenom radnom mjestu.
(1) Uvjerenje o ocjeni zdravstvene, odnosno psihičke i fizičke sposobnosti zdravstvena ustanova dostavlja organizacionoj jedinici poslodavca koji je željezničkog radnika uputio na pregled i ordinirajućem ljekaru.
(2) Ako se prilikom zdravstvenog pregleda utvrdi da željeznički radnik ne ispunjava propisane zdravstvene uslove za obavljanje poslova na određenom radnom mjestu, zdravstvena ustanova je dužna da odmah (telefonom, telegramom ili telefaksom) obavijesti organizacionu jedinicu poslodavca koji je uputio željezničkog radnika na pregled.
(3) Kada organizaciona jedinica poslodavca dobije uvjerenje o zdravstvenoj, odnosno psihičkoj i fizičkoj nesposobnosti željezničkog radnika za rad na radnom mjestu određene kategorije, dužna je da mu uruči jedan primjerak uvjerenja u roku od osam dana od dana prispijeća uvjerenja u organizacionu jedinicu.
(1) Željeznički radnik koji ne ispunjava propisane zdravstvene uslove smatra se nesposobnim za obavljanje poslova na radnom mjestu kategorije iz člana 5. ovog pravilnika kojoj pripada to radno mjesto dok ta nesposobnost traje.
(2) Poslodavac ne smije dozvoliti željezničkom radniku da obavlja poslove na radnom mjestu kategorija iz člana 5. ovog pravilnika ako se na zdravstvenom pregledu utvrdi da ne ispunjava propisane zdravstvene uslove.
(3) Ako se željeznički radnik nije podvrgao zdravstvenom pregledu na koji je upućen, poslodavac mu neće dozvoliti obavljanje poslova na radnom mjestu iz člana 5. ovog pravilnika.
(4) U slučaju utvrđivanja zdravstvene nesposobnosti željezničkog radnika za rad na radnom mjestu određene kategorije iz člana 5. ovog pravilnika, poslodavac može željezničkog radnika rasporediti na radno mjesto druge kategorije iz člana 5. ovog pravilnika u skladu sa preostalom zdravstvenom sposobnošću utvrđenom u uvjerenju zdravstvene ustanove i potrebom procesa rada.
(1) Željeznički radnik ima pravo da uloži prigovor na ocjenu zdravstvene sposobnosti u roku od osam dana od dana prijema uvjerenja.
(2) Na ocjenu zdravstvene, odnosno psihičke i fizičke sposobnosti pravo na prigovor ima i poslodavac koji je željezničkog radnika uputio na zdravstveni pregled u roku iz stava 1. ovog člana.
(3) Prigovor ne odgađa obaveze poslodavca utvrđene u članu 37. st. 1, 2. i 3. ovog pravilnika.
(4) Prigovor zadržava izvršenje obaveze poslodavca utvrđene u članu 37. stav 4. ovog pravilnika.
(5) Prigovor na uvjerenje o ocjeni zdravstvene, odnosno psihičke i fizičke sposobnosti sadrži:
1) naziv zdravstvene ustanove kojoj se prigovor upućuje,
2) ime i prezime radnika, zanimanje, radno mjesto na osnovu koga je bio na zdravstvenom pregledu,
3) naziv organizacione jedinice,
4) mjesto, vrijeme i način vršenja pregleda i razloge zbog kojih se prigovor upućuje,
5) eventualne dokaze,
6) potpis podnosioca prigovora.
(1) Zdravstvena ustanova iz člana 6. ovog pravilnika formira komisiju kao stalni organ za rješavanje prigovora na ocjenu zdravstvene, odnosno psihičke i fizičke sposobnosti i davanje ekspertiznih mišljenja u vezi sa zdravstvenom sposobnošću željezničkog radnika u medicinski nejasnim i spornim slučajevima.
(2) Komisija daje mišljenja i ocjene i odlučuje na osnovu uvida u cjelokupnu medicinsku dokumentaciju i drugih relevantnih činjenica za utvrđivanje zdravstvene, odnosno psihičke i fizičke sposobnosti željezničkog radnika.
(3) Komisija iz stava 1. ovog člana sastoji se od predsjednika, zamjenika predsjednika i dva člana i njihovih zamjenika, koje imenuje direktor zdravstvene ustanove.
(4) Predsjednik, zamjenik predsjednika, članovi i zamjenici članova komisije su ljekari zdravstvene ustanove koji nisu učestvovali u prvostepenoj ocjeni zdravstvene sposobnosti željezničkog radnika po čijem se prigovoru rješava.
(5) Komisija odlučuje većinom glasova članova komisije.
(6) Komisija ima pravo:
1) da odbaci prigovor kao neblagovremen ili kao izjavljen od neovlašćenog lica,
2) da odbije prigovor kao neosnovan i potvrdi prvostepeni nalaz,
3) da usvoji prigovor, poništi prvostepeni nalaz i vrati podnosioca prigovora na ponovni pregled,
4) da preinači prvostepeni nalaz u skladu sa svojim nalazom.
(7) Komisija je dužna da po prigovoru donese rješenje u roku od 15 dana od dana prijema prigovora, čiji su oblik i sadržaj dati u Prilogu V ovog pravilnika.
(8) Rješenje komisije iz stava 6. ovog člana je konačno.
(9) Troškovi novih medicinskih ispitivanja, ako nije utvrđen propust pri zdravstvenom pregledu čija se ocjena zdravstvene sposobnosti osporava, padaju na teret podnosioca prigovora.
Poslodavac je dužan da:
1) vodi registar radnih mjesta i radnika koji neposredno učestvuju u vršenju željezničkog saobraćaja,
2) vodi knjigu zdravstvenih pregleda,
3) zdravstvenoj ustanovi daje podatke o procesu i uslovima rada radnika koji u skladu sa odredbama ovog pravilnika podliježu zdravstvenim pregledima.
Postupci početi do stupanja na snagu ovog pravilnika okončaće se u skladu sa odredbama ovog pravilnika.
Pregled kategorija radnih mjesta sa potrebnim zdravstvenim grupama pri redovnom i vanrednom pregledu i periodu vršenja tih pregleda nalazi se u Prilogu VI ovog pravilnika.
Prilozi od I do VI čine sastavni dio ovog pravilnika.
Stupanjem na snagu ovog pravilnika prestaje da se primjenjuje Pravilnik o zdravstvenim uslovima koje moraju ispunjavati železnički radnici, a koji je bio u primjeni prije stupanja na snagu ovog pravilnika.
Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srpske".
Prilog u PDF formatu možete preuzeti ovdje